Viêm trợt hang vị dạ dày là tình trạng khá phổ biến, xảy ra ở nhiều lứa tuổi tuy nhiên mọi người thường chủ quan và bỏ qua những triệu chứng bệnh và khi phát hiện thì thường ở giai đoạn bệnh nặng hoặc có nhiều biến chứng. Vì vậy, qua bài viết này chúng tôi muốn mang đến cho bạn những hiểu biết cơ bản cần phải biết về bệnh viêm trợt dạ dày.
Viêm trợt hang vị dạ dày là bệnh gì?
Viêm trợt hang vị dạ dày là một tình trạng diễn ra khá là phổ biến ở những bệnh nhân bị đau dạ dày mạn tính hay ở những người mắc bệnh viêm loét dạ dày.
Dựa theo cấu tạo dạ dày người ta chia dạ dày ra thành bốn phần lần lượt là tâm vị, đáy vị, thân vị, hang vị và môn vị. Hang vị là phần nối tiếp với thân vị ở phía trên và ống môn vị thu hẹp ở phía dưới. Các tế bào niêm mạc vùng hang vị có thể tiết ra gastrin. Gastrin là hormon có tác dụng điều hòa bài tiết acid dịch vị, khi gastrin tăng tiết thì kích thích tăng tiết acid dịch vị. Viêm trợt hang vị dạ dày là tình trạng viêm, tổn thương ở lớp niêm mạc hang vị, tổn thương này có thể dưới dạng vết xước nhỏ hay vết loét tùy mức độ tổn thương.
Bệnh viêm trợt hang vị dạ dày có nguy hiểm không?
- Dạ dày là một cơ quan quan trọng, là cơ quan phải nhận lượng thức ăn mới đầu tiên, nên phải tiếp xúc với nhiều chất độc và vi khuẩn, phải nhào trộn thức ăn hàng ngày. Tuy nhiên, dạ dày có độ pH rất thấp, thấp nhất trong cơ thể với pH là 1, đây vừa là một cơ chế để bảo vệ cơ thể, nhưng một khi dạ dày bị tổn thương, mất đi lớp dịch nhầy bảo vệ thì nó lại là một yếu tố tấn công vào chính những tổn thương đó, làm cho tổn thương như vết loét ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Chính vì thế có thể nói viêm trợt hang vị dạ dày là một bệnh nguy hiểm, khó chữa trị, nếu không được phát hiện sớm kịp thời cũng như điều trị sớm thì tổn thương sẽ ngày càng lan rộng và nghiêm trọng hơn, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm khác như chảy máu dạ dày, thủng dạ dày, ung thư hay tổn thương sang các vùng bên cạnh của ống tiêu hóa.
- Chính vì thế, bạn cần phải đặc biệt lưu ý tới căn bệnh này và nắm rõ triệu chứng của nó để kịp thời phát hiện, bảo vệ sức khỏe của bản thân cũng như những người thân trong gia đình nếu phát hiện có những dấu hiệu của bệnh viêm trợt hang vị dạ dày. Bạn cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị.
Phân loại viêm trợt hang vị dạ dày
Viêm trợt hang vị dạ dày có thể phân loại dựa theo mức độ và vị trí của tổn thương. Theo đó, viêm trợt hang vị dạ dày được phân thành ba loại là:
Thứ nhất là viêm trợt lồi hang vị dạ dày.
- Loại viêm trợt này xảy ra ở những vị trí mà niêm mạc dạ dày lồi ra, vì thế tiếp xúc nhiều hơn với thức ăn vào dạ dày, từ đó gây ra những vết xước trên niêm mạc dạ dày. Các vết xước nhỏ này, vẫn luôn phải tiếp xúc với thức ăn hàng ngày, vì thế dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn từ thức ăn và dịch vị acid nên có xu hướng tổn thương ngày càng lan rộng và trở thành viêm loét nặng.
Thứ hai, viêm trợt phẳng hang vị dạ dày.
- Loại viêm trợt này xảy ra ở những nơi ít tiếp xúc với thức ăn hơn so với loại viêm trợt lồi. Do vậy những vết tổn thương thường nông và phẳng, các tổn thương thường nhẹ và và trong thời gian dài mới phát triển rộng ra. Tuy nhiên, cũng do biểu hiện nhẹ nên thường bị bỏ qua, khi phát hiện thì tổn thương đã chuyển sang giai đoạn nặng.
Thứ ba, viêm trợt xung huyết hang vị dạ dày.
- Viêm trợt xung huyết là do các vết xước kết hợp với việc viêm nhiễm dẫn tới xung huyết niêm mạc dạ dày từ những mạch máu dưới lớp niêm mạc. Tình trạng viêm dẫn tới các triệu chứng sưng, nóng, đỏ, đau làm các mạch máu cũng bị giãn ra, cùng với tổn thương làm vỡ mạch máu, máu chảy ra từ những vết tổn thương vào lòng dạ dày.
Tham khảo thêm: 10 THUỐC CHỮA DẠ DÀY NHANH VÀ HIỆU QUẢ NHẤT [BÁC SĨ KHUYÊN DÙNG]
Nguyên nhân gây viêm trợt hang vị dạ dày
Viêm trợt hang vị dạ dày có thể tạo thành do nhiều nguyên nhân khác nhau như:
Thứ nhất:
- Do các loại vi khuẩn gây bệnh đường tiêu hóa tấn công vào những tổn thương nhỏ ở vùng niêm mạc dạ dày, trong đó phổ biến nhất là vi khuẩn Helicobacter Pylori, hay thường gọi là vi khuẩn HP. Với cấu tạo thích nghi được với môi trường acid cao ở dịch vị dạ dày, vi khuẩn HP có khả năng bài tiết ra urease là một loại kiềm giúp chúng có thể trung hòa acid của dịch vị dạ dày, đồng thời chúng có các men như protease cùng các độc tố phá hủy lớp dịch nhầy niêm mạc và tấn công vào sâu các lớp trong của niêm mạc dạ dày.
- Điều đó làm cho dạ dày kích thích tăng tiết acid để lắp lại nồng độ acid trong dạ dày, và càng làm cho vết tổn thương sâu hơn, nghiêm trọng hơn. Từ tình trạng viêm trợt hang vị dạ dày có thể gây nên tổn thương nghiêm trọng thành bệnh viêm loét dạ dày tá tràng. Ở những người có sức khỏe yếu, hệ miễn dịch suy giảm càng làm cho vi khuẩn dễ tấn công và khả năng mắc viêm trợt hang vị dạ dày cao hơn.
Thứ hai, do chế độ ăn uống không khoa học.
- Chế độ ăn uống không khoa học có thể dẫn đến rất nhiều bệnh lý về tiêu hóa, đặc biệt là dẫn tới những tổn thương cho dạ dày của bạn.
- Dạ dày là cơ quan nhào trộn và tiếp xúc, xử lý đầu tiên với nhiều loại thức ăn. Tuy vậy dạ dày cũng đặc biệt nhạy cảm và dễ bị tổn thương nếu bạn ăn uống không khoa học. Ví dụ như ăn nhiều đồ chua, cay, nóng, đồ nhiều dầu mỡ. Những người thường xuyên sử dụng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích khác. Việc ăn nhanh, nhai không kỹ, vừa ăn vừa đi hoặc nằm hoặc chạy, vận động mạnh ngay sau ăn làm cho dạ dày phải tăng cường hoạt động, tăng cường co bóp.
- Ăn đêm, ăn không đúng bữa cũng thường dẫn đến viêm trợt hang vị dạ dày.
- Ăn những đồ ăn không hợp vệ sinh, đồ ăn để lâu ngày, ôi thiu, nhiều vi khuẩn sẽ tấn công vào niêm mạc dạ dày của bạn gây ra tình trạng viêm trợt.
- Uống rượu bia, ăn đồ chua khi bụng đói làm dịch nhầy giảm tiết giảm khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày đồng thời làm tăng thêm nồng độ acid dịch vị nên càng dễ tổn thương niêm mạc dạ dày hơn.
Thứ ba: Do stress, căng thẳng trong một thời gian dài. Stress làm tăng tiết hormon cortisol, cortisol có tác dụng kích thích bài tiết dịch vị dạ dày, đông thời làm giảm bài tiết lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc. Đồng thời stress cũng tạo ra các hormon gây co mạch, thiểu dưỡng niêm mạc dạ dày. Từ đó giảm khả năng tái tạo, cũng như bảo vệ của niêm mạc dạ dày gây ra những tổn thương xuất hiện và kéo dài.
Thứ tư: Do sử dụng thuốc chống viêm không steroid không đúng liều lượng, sai cách, dùng quá liều, dùng trong thời gian kéo dài. Các thuốc chống viêm không steroid có tác dụng chống viêm tốt, được nhiều người sử dụng tuy nhiên nó lại có tác dụng phụ là gây viêm loét dạ dày tá tràng do làm giảm tiết prostaglandin là thành phần quan trọng trong lớp dịch nhầy bảo vệ niêm mạc.
Hình ảnh viêm trợt hang vị dạ dày
Dưới đây là một số hình ảnh trực quan về những dạng tổn thương viêm trợt ở hang vị dạ dày.
Triệu chứng của viêm trợt hang vị dạ dày
Khi bị viêm trợt hang vị dạ dày bạn có thể nhận thấy các triệu chứng sau đây:
- Đầu tiên cảm giác đau bụng ở vùng thượng vị, ở phía trên rốn và dưới xương ức, đau thường có tính chất chu kỳ, đặc biệt thường đau vào thời điểm giao mùa. Tùy thuộc vào mức độ của tổn thương, mà đau có thể đau nhẹ hay đau dữ dội, đau có thể xảy ra thỉnh thoảng hoặc thường xuyên.
- Người bệnh cảm thấy đầy bụng, có biểu hiện ợ hơi, ợ chua do dạ dày tăng tiết acid dẫn tới dạ dày chứa đầy khí CO2 dẫn đến mở tâm vị đẩy khí CO2 ra ngoài dẫn tới ợ hơi, trong quá trình tâm vị mở dịch dạ dày cũng trào ngược lên dẫn tới ợ hơi, ợ chua.
- Buồn nôn, nôn do dạ dày bị kích thích tăng cường co bóp mạnh dẫn tới đẩy thức ăn trong dạ dày trào ngược ra ngoài.
- Cơ thể mệt mỏi, suy nhược do kém hấp thu, tiêu hóa thức ăn, đồng thời viêm loét gây ra cảm giác đau, đầy bụng, khó chịu, ăn mất ngon nên cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi và dần dần dẫn tới suy nhược do thiếu dinh dưỡng và tinh thần không thoải mái.
- Nếu chỗ bị viêm loét, tổn thương chảy máu, xuất huyết vào lòng dạ dày thì máu đó sẽ trở thành dị vật trong dạ dày gây kích ứng lên dạ dày và các vùng khác của hệ tiêu hóa, dẫn tới phân có lẫn máu, nhầy, phân có mùi hôi, có thể gây tiêu chảy hoặc táo bón, có thể nôn ra máu.
Tham khảo thêm: Thuốc Rebastric là thuốc gì? Tác dụng, Chỉ định, Giá bao nhiêu?
Chẩn đoán viêm trợt hang vị dạ dày
Chẩn đoán lâm sàng qua các biểu hiện của bệnh nhân như:
- Cảm giác đau, bỏng rát do tăng tiết dịch vị dạ dày
- Đau thường xảy ra sau khi ăn no.
- Đau thường xuất hiện vào thời điểm giao mùa do lúc này hệ miễn dịch suy giảm và vi khuẩn phát triển mạnh.
- Có dấu hiệu ợ hơi, ợ chua.
- Dùng muối có khả năng trung hòa acid thì bệnh nhân đỡ đau.
Chẩn đoán cận lâm sàng gồm có XQ hoặc nội soi.
- XQ là một phương pháp thực hiện nhanh, giá rẻ, dễ thực hiện và không gây đau đớn cho bệnh nhân. Tuy nhiên chụp XQ có thể bỏ sót những tổn thương nhỏ, ở giai đoạn đầu. Đồng thời chỉ có thể xác định vị trí tổn thương trung bình lớn mà không xác định được nguyên nhân.
- Nội soi là phương pháp có độ chính xác cao có thể phát hiện được hình ảnh rõ rành của niêm mạc dạ dày từ đó cho thấy được các tổn thương dù rất nhỏ. Nội soi có thể kèm theo sinh thiết ổ loét để xác định nguyên nhân gây bệnh có phải do vi khuẩn HP hay không bằng cách nuôi cấy. Hơn nữa nội soi có ưu điểm giúp xác định tế bào ác tính hay lành tính. Nếu như ổ loét chảy máu thì có thể thực hiện được việc cầm máu. Tuy nhiên nội soi là phương pháp khá đắt tiền và gây ra đau đớn cho bệnh nhân.
Phác đồ điều trị viêm trợt hang vị dạ dày
Để điều trị viêm trợt hang vị dạ dày cần tùy thuộc vào mức độ tổn thương để áp dụng các phương pháp khác nhau. Có thể sử dụng kết hợp thuốc đông y, tây y hoặc phẫu thuật nếu mức độ tổn thương nghiêm trọng.
Dùng thuốc Tây
- Thuốc tây có ưu điểm là tác dụng nhanh, đúng mục tiêu tác dụng, sử dụng dễ dàng và dễ dàng mua được. Tuy nhiên, sử dụng thuốc tây cũng có nhược điểm là gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn nên bạn cần phải thật thận trọng khi sử dụng thuốc. Bạn nên uống thuốc đúng, đủ liều theo sự kê đơn của bác sĩ, hỏi ý kiến bác sĩ nếu muốn uống thêm các thuốc bổ sung để tránh quá liều hay tương tác thuốc. Các thuốc tây có thể phân thành hai loại là điều trị triệu chứng và điều trị nguyên nhân của bệnh. Một số loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị viêm trợt hang vị dạ dày là:
- Thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt vi sinh vật, vi khuẩn gây bệnh đồng thời chống các nhiễm trùng nguyên phát. Thuốc này đặc biệt được sử dụng trong viêm trợt hang vị dạ dày do vi khuẩn HP. Tuy nhiên HP kháng thuốc khá mạnh nên hiện này việc điều trị cần tuân thủ chặt chẽ theo phác đồ điều trị. Bác sĩ thường sẽ kết hợp 3 thuốc kháng sinh như Amoxicillin, metronidazol và Clarithromycin nhằm tăng tác dụng kháng sinh và chống kháng kháng sinh.
- Các loại thuốc kháng acid nhằm giảm nồng độ acid trong dạ dày bằng phương pháp trung hòa bớt acid HCl như nhôm hydroxyd hay magie hydroxyd.
- Ngoài ra còn có các thuốc khác cũng giúp làm giảm tiết thông qua làm giảm tiết acid dịch vị dạ dày như thuốc kháng histamin H2 với cơ chế giảm đáp ứng của dạ dày với histamin, hay thuốc ức chế bơm proton cũng giúp giảm vận chuyển ion H+ để tạo acid HCl.
- Thuốc chống viêm, giảm đau ức chế đặc hiệu enzym COX 2 giúp giảm đau, giảm tình trạng viêm.
Dùng thuốc Đông Y
- Thuốc đông y được làm từ các thành phần hoàn toàn tự nhiên nên được khuyên dùng do có ít tác dụng phụ, đồng thời thuốc đông y thường là sự kết hợp của nhiều vị thuốc không những làm giảm đau, chống viêm, kháng khuẩn mà còn có tác dụng tái tạo nhanh lành vết loét, tổn thương. Nên có thể sử dụng nếu trường hợp vừa và nhẹ hoặc có thể dụng kết hợp cũng rất tốt, thuốc đông y an toàn và lành tính. Dưới đây là một số vị thuốc có tác dụng tốt giúp phục hồi, chữa trị viêm trợt hang vị dạ dày:
- Nghệ từ lâu đã được biết đến là một dược liệu tốt cho dạ dày, đồng thời nó cũng rất phổ biến và dễ mua. Với thành phần hoạt chất Curcumin trong nghệ có tác dụng kháng khuẩn, nhanh chóng liền sẹo, phục hồi tổn thương.
- Ô tặc cốt hay tên thông thường là mai của con mực. Với thành phần calci carbonat giúp trung hòa acid trong dịch vị dạ dày.
- Bố chính sâm là một loại sâm quý có tác dụng nâng cao sức đề kháng của cơ thể, giúp vết loét nhanh chóng lành.
- Hoa kim ngân có tác dụng kháng khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn HP rất tốt.
Phẫu thuật ngoại khoa
Phẫu thuật ngoại khoa được chỉ định đối với các trường hợp bệnh nhân bị viêm trợt dạ dày ở mức độ nặng như vết loét quá lớn, xuất huyết nặng, thủng dạ dày, hẹp môn vị hay xuất hiện các tế bào ác tính. Những trường hợp không cần thiết thì bác sĩ sẽ không cho phẫu thuật do đây là một phẫu thuật nguy hiểm có thể dễ dẫn tới ssoocs mất máu, nhiễm trùng,…
Phòng tránh viêm trợt hang vị dạ dày
Để phòng tránh viêm trợt hang vị dạ dày bạn chỉ cần có một chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt khoa học lành mạnh.
- Chế độ ăn đủ chất, nhiều rau xanh và hoa quả. Hạn chế ăn đồ chua, cay, nóng, hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá, sử dụng chất kích thích.
- Ăn chậm và nhai kỹ.
- Đi ngủ đúng giờ, không thức quá khuya.
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để có một cơ thể khỏe mạnh.
Tham khảo thêm: Thuốc Losec mups 20mg & 40mg là thuốc gì? Giá bao nhiêu? SĐK thuốc
Một số câu hỏi thường gặp
Viêm trợt hang vị dạ dày khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu phát hiện các dấu hiệu của viêm trợt dạ dày bạn cần tới ngay bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Nếu có dấu hiệu nhẹ, bạn có thể thay đổi sinh hoạt thói quen ăn uống cũng như sử dụng một số thảo dược sẽ giúp vết viêm trợt nhanh chóng khôi phục. Nhưng nếu có dấu hiệu không hết, mức độ đau cũng như tần suất ngày càng nhiều thì bạn cần đến gặp bác sĩ ngay để hạn chế làm tổn thương ngày các lan rộng dẫn tới các biến chứng nguy hiểm.
Viêm trợt hang vị dạ dày có tự khỏi được không?
Viêm trợt hang vị dạ dày có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc nếu bệnh mới ở mức độ nhẹ kết hợp với việc bạn thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt. Tuy nhiên, hầu hết tình trạng viêm trợt hang vị dạ dày không tự khỏi được do người bệnh chủ quan hoặc không kịp thời phát hiện ra bệnh. Đến lúc đó, hầu hết cần phải dùng thuốc, kết hợp chế độ ăn kiêng thậm chí cần can thiệp phẫu thuật để điều trị bệnh.
Viêm trợt hang vị dạ dày nên ăn gì?
Viêm trợt hang vị dạ dày bạn nên ăn đồ thanh đạm, tươi mát như rau xanh, một số loại hoa quả tốt cho tiêu hóa, ăn nhiều chất xơ, trong quá trình ăn có thể kết hợp các thảo dược, dược liệu bồi bổ cơ thể như nghệ, cá mực,…
Trên đây là toàn bộ bài viết về viêm trợt hang vị dạ dày. Qua bài viết này, hi vọng các bạn có thể nhận biết được những dấu hiệu của viêm trợt cũng như những biện pháp phòng tránh cũng như chữa trị nếu đã có dấu hiệu của bệnh.
