Cao huyết áp là một căn bệnh thường gặp hiện nay, nhất là ở người cao tuổi. Vậy nên sau đây, Healcentral xin được cung cấp cho các bạn những kiến thức về căn bệnh cao huyết áp cũng như cách chữa bệnh cao huyết áp.
Tổng quan bệnh cao huyết áp
Định nghĩa về cao huyết áp
Cao huyết áp (còn gọi là tăng huyết áp) là bệnh mãn tính xảy ra khi áp lực máu trong cơ thể tác động lên thành động mạch gia tăng bất thường. Tình trạng tăng huyết áp khiến tim bạn phải chịu áp lực lớn hơn, đó là nguyên do gây ra những biến chứng nguy hiểm về tim mạch như: suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não.
Cơ chế gây bệnh
Y học hiện đại đã chứng minh có 3 cơ chế gây bệnh cao huyết áp:
Rối loạn thần kinh thể dịch: được đưa ra vào năm 1942, theo các nhà khoa học thì trường hợp này là do có sự kích thích thường xuyên ở vỏ bán cầu đại não. Điều đó khiến xuất hiện những xung động được phát xuống trung tâm điều hòa mạch, mạch máu nhận được tín hiệu từ trung tâm sẽ co lại làm huyết áp tăng lên. Một số cơ quan, nhất là não bị thiếu máu khi hiện tượng co mạch xảy ra, tạo thành một vòng tác động liên tục giữa não và mạch máu.
Tuyến Yên sẽ kích thích tăng sản xuất corticoid ở thượng thận. Corticoid tăng sẽ làm ứ đọng muối và nước ở thận, khiến mạch máu co lại và huyết áp tăng lên.
Thận: Ở nhu mô thận có chứa một lượng men prostaglandin giúp kìm hãm lượng Renin được tiết ra bởi các ống lượn. Khi người bệnh thiếu máu sẽ ức chế men prostaglandin, khiến renin không được kìm hãm. Huyết áp sẽ tăng tỉ lệ với lượng renin gia tăng trong máu.
Cách trị bệnh cao huyết áp
Phương pháp điều trị cao huyết áp khá đa dạng, tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là áp dụng Tây y trong điều trị.
Sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp
Thuốc ức chế beta:
Thuốc ức chế beta (beta blocker) có khả năng làm giảm cung lượng tim, hạn chế, giảm thiểu giải phóng Renin trong cơ thể và giảm những hoạt tính của Renin, thuốc cũng giúp tăng sự bài tiết Prostacylin. Nhờ vậy mà động mạch được giãn ra, sức cản ngoại vi trong mạch cũng suy giảm.
Thuốc được kê theo đơn của bác sĩ nên bạn không tự ý mua và sử dụng tại nhà. Sau đây là một số thuốc ức chế beta thường được sử dụng:
- Betaxolol
- Nadolol
- Solotol hydrochloride
- Metoprolol succinate
- Penbutolol sunfat
- Carvedilol
- Acebutolol
- Metoprolol tartrate
- Nebivolol
- Propranolol
- Timolol maleat
- Metoprolol succinate
- Carteolol hydrochloride
- Bisoprolol
- Pindolol
Thuốc lợi tiểu
Thuốc lợi tiểu có tác dụng tăng đào thải muối và nước trong cơ thể ra bên ngoài qua nước tiểu cũng như tăng co giãn thành động mạch. Nhờ vậy mà sự lưu thông của máu trong động mạch thuận lợi hơn, giảm áp lực của máu lên thành động mạch.
Trong y học hiện nay có 3 nhóm thuốc lợi tiểu phổ biến thường xuyên được sử dụng. Việc sử dụng nhóm thuốc nào sẽ được bác sĩ quyết định thông qua tình trạng cơ thể bệnh nhân. 3 nhóm thuốc lợi tiểu đó là:
Thuốc lợi tiểu nhóm thiazid
Khi mới bắt đầu điều trị bệnh cao huyết áp, bác sĩ thường sẽ để người bệnh sử dụng thuốc lợi tiểu nhóm thiazid. Nhóm thuốc này có thể tăng lượng muối và nước đào thải ra ngoài cơ thể nhờ những tác động thúc đẩy quá trình đào thải lên tế bào thận.
Chỉ sau khoảng 3 ngày sử dụng thuốc lợi tiểu nhóm thiazid, bệnh nhân sẽ thấy tình trạng tăng huyết áp được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, tùy vào thể trạng người bệnh mà hiệu quả tối ưu của thuốc sẽ đến sau khoảng 3 đến 4 tuần điều trị.
Nhóm thuốc lợi tiểu giữ Kali
Nhóm thuốc lợi tiểu này thường sử dụng kèm với những nhóm thuốc lợi tiểu khác. Tương tự như các nhóm thuốc lợi tiểu khác, thuốc lợi tiểu giữ Kali cũng có khả năng tăng đào thải muối và nước trong cơ thể. Tuy nhiên, nó còn có tác dụng giảm sự bài tiết Kali, khắc phục một điểm yếu lớn của thuốc lợi tiểu là làm suy giảm lượng Kali cầm thiết trong máu.
Nhóm thuốc lợi tiểu quai
Đây là nhóm thuốc tác động trực tiếp lên nhánh quai Henle của ống thận bằng cách ngăn chặn, giảm thiểu sự tái hấp thu ở nhánh này. Thuốc có tác dụng nhanh trong thời gian ngắn nên nguy cơ giảm lượng Kali trong máu cũng thấp hơn so với thuốc lợi tiểu nhóm thiazid.
Thuốc ức chế men chuyển (ACEI)
Thuốc ức chế men chuyển có tác dụng ổn định huyết áp nhờ khả năng tác động lên hệ RAA (hệ renin – angiotensin – aldosteron). Hai chức năng chính của ACEI:
Giảm lượng Natri trữ trong thận, nhờ vậy mà giảm sự ứ đọng muối và nước trong thận.
Hormon angiotensin II bị ức chế sản xuất. Đây là một chất góp phần khiến mạch máu co lại và kích thích tăng sản xuất hormon aldosteron ở tuyến vỏ thượng thận. Aldosteron gây tích trữ nước ở thận và làm tăng huyết áp. Vậy nên việc ức chế hormon angiotensin II khiến mạch máu giãn ra, sự cản trở lưu thông suy giảm và huyết áp hạ xuống.
Những thuốc ức chế men chuyển thường xuyên được dùng trong Y khoa:
- Enalapril
- Captopril
- Benazepril
- Ramipril
- Cilazapril
- Imidapril
- Lisinopril
Thuốc ức chế thụ thể Angiotensin
Thuốc hoạt động dựa trên việc ức chế thụ thể AT1 của angiotensin II thuộc hệ RAA theo cơ chế ức chế cạnh tranh. Việc ức chế angiotensin II mang lại những hiệu quả tương tự thuốc ức chế men chuyển. Tuy nhiên khi sử dụng thuốc ức chế thụ thể angiotensin, men ACE không bị ức chế như khi dùng ACEI nên khả năng giãn mạch cũng như thải Natri đều được tăng cường, việc hạ huyết áp nhờ vậy đạt hiệu quả tốt hơn.
Các thuốc chẹn thụ thể angiotensin hiện đang có mặt trên thị trường là:
- Losartan
- Valsartan
- Telmisartan
- Olmesartan
- Irbesartan
- Eprosartan
- Candesartan
Thuốc chẹn kênh Canxi
Thuốc chẹn kênh Canxi (CBB) còn có tên gọi khác là thuốc ức chế Canxi. Thuốc gắn vào kênh vận chuyển ion canxi nên có tác dụng làm giảm lượng canxi được hấp thụ vào bên trong tế bào, dẫn đến giảm nồng độ Canxi nội bào. Nhờ đó mà giảm khả năng co của cơ trơn, lưu thông máu dễ dàng hơn do sức cản thành mạch giảm xuống, huyết áp cũng theo đó mà hạ.
Tuy nhiên thuốc chẹn kênh Canxi khiến mạch giãn rất nhanh, việc này kéo theo huyết áp tụt nhanh nên khiến tăng nhịp tim rất mạnh. Vậy nên thuốc được khuyến cáo là không nên sử dụng cho bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim.
Trong y học, thuốc được chia thành 3 nhóm:
- Phenylalkylamine: Tác động lên cơ tim.
- Dihydropyridine (DHP): Tác động lên động mạch cơ thể.
- Benzothiazepine: Tác dụng lên cả cơ tim lẫn động mạch.
Trong điều trị bệnh cao huyết áp, thuốc thuộc nhóm DHP được sử dụng nhiều hơn cả, thường gặp nhất là một số các thuốc sau:
- Nicardipine
- Felodipine
- Nimodipine
- Amlodipine
- Isradipine
- Nifedipine
Thuốc chẹn alpha 2
Cơ thể sẽ sản xuất ra hormon catecholamin nếu như bạn rơi vào trạng thái căng thẳng, stress. Hormon này có thể liên kết với thụ thể alpha adrenergic tạo hợp chất khiến co mạch dẫn đến tăng huyết áp. Và thuốc chẹn alpha 2 có khả năng ngăn chặn sự kết hợp của 2 chất trên. Thuốc cũng góp phần giảm hoạt động của hệ thần kinh giao cảm. Đây là một nhóm thuốc được khuyên dùng cho phụ nữ có thai vì thực nghiệm đã chứng minh rủi ro mà chúng gây ra là khá thấp so với các thuốc khác. Ví dụ như Aldomet được sử dụng phổ biến trong các đơn thuốc hạ huyết áp dành cho phụ nữ có thai và cho con bú.
Cách chữa cao huyết áp không dùng thuốc
Điều chỉnh lối sống: Sinh hoạt lành mạnh, ngủ đủ giấc và đúng giờ, không bỏ bữa. Hạn chế sử dụng đồ uống có chứa chất kích thích như rượu, bia,… các bác sĩ cho biết rằng điều chỉnh lượng rượu bia thích hợp có thể giúp giảm huyết áp tâm thu từ 2 đến 4 mmHg. Bệnh nhân cũng cần từ bỏ việc hút thuốc lá hay các chất kích thích, chất gây nghiện khác.
Chế độ ăn uống: Ăn đủ chất, nên ăn thêm trái cây và rau củ quả, hạn chế chất béo. Nên nấu đồ ăn bằng cách luộc, hấp, tránh đồ chiên rán nhiều dầu mỡ. Người bệnh nên tập ăn nhạt và hạn chế hết mức có thể lượng muối được nạp vào cơ thể hằng ngày. Ngoài ra bệnh nhân cần uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
Luyện tập thể dục thể thao: Đây là một việc cần thiết giúp làm giảm huyết áp an toàn mà hiệu quả. Nên dành ra một khoảng thời gian vừa phải hằng ngày để tập thể dục, tuy nhiên cần tránh việc tập quá sức.
Kiểm soát cân nặng: Người béo phì, thừa cân chính là đối tượng hàng đầu của cao huyết áp cũng như nhiều căn bệnh khác. Chính vì vậy nên các chuyên gia thường khuyên người bệnh giữ cân nặng của bản thân ở mức phù hợp bằng cách tập luyện và duy trì chế độ ăn lành mạnh. Theo nghiên cứu, huyết áp tâm thu ở bệnh nhân béo phì có thể giảm 5 đến 10 mmHg với mỗi 10 kg cân nặng giảm được.
Cách chữa cao huyết áp đơn giản tại nhà
Chữa cao huyết áp bằng tỏi
Theo các bác sĩ, bên trong tỏi có chữa một loại hợp chất tên là allicin kết hợp với những tế bào hồng cầu tạo ra những hợp chất có thể làm giảm bớt áp lực lên thành mạch, khiến lưu thông máu tốt hơn và ổn định huyết áp của người bệnh. Chính vì vậy mà tỏi được coi là một phương thuốc hữu hiệu hỗ trợ điều trị cao huyết áp.
Trong dân gian, phương pháp chủ yếu nhất để sử dụng tỏi trong điều trị là kết hợp với rượu trắng. Theo đó, bạn bóc vỏ các tép tỏi rồi để khoảng 15 phút ở bên ngoài rồi mới cho vào trong bình thủy tinh có chứa rượu trắng, lượng rượu khoảng gấp đôi tỏi. Bảo quản bình ở nơi thoáng mát, thi thoảng lấy ra lắc đều. Sử dụng sau ít nhất 15 ngày, uống 2 lần một ngày, mỗi lần 30 ml. Nên uống vào trước bữa sáng và trước khi đi ngủ để đạt hiệu quả tốt nhất.
Chữa cao huyết áp bằng cần tây
Ngoài việc được sử dụng như 1 loại thực phẩm, cần tây còn được biết đến với khả năng điều trị cao huyết áp rất tốt. Bởi bên trong cần tây có chứa 1 lượng apigenin giúp giãn nở mạch, làm giảm huyết áp.
Để áp dụng, bạn có thể mang cần tây đã rửa sạch sắc lấy nước uống 3 lần mỗi ngày. Cứ 50g cần đun với 3 bát nước, sắc lấy 1 bát . Hoặc cũng có thể giã cần tây, chắt lấy nước đun với mật ong và đường.
Chữa cao huyết áp bằng nước dừa
Thành phần của nước dừa bao gồm rất nhiều kali. Việc bổ sung kali cho cơ thể làm tăng đào thải natri ra ngoài qua đường tiết niệu. Việc này khiến cả lượng nước giảm xuống làm giảm thể tích tuần hoàn. Nhờ vậy mà huyết áp của người bệnh giảm xuống. Chính vì vậy nên bệnh nhân cao huyết áp nên thường xuyên uống nước dừa.
Tuy nhiên, chỉ nên uống dưới 3 trái dừa mỗi ngày và người cao huyết áp không nên cho thêm đá hay đường vào nước dừa mà nên uống nguyên chất.
Chữa cao huyết áp bằng sữa không đường
Theo nhiều nghiên cứu khoa học, một số protein sữa có khả năng ức chế men chuyển angiotensin làm giãn mạch máu, nhờ vậy mà làm giảm huyết áp. Ngoài ra, sữa là thực phẩm rất giàu canxi, một loại dưỡng chất quan trọng đối với bệnh nhân cao huyết áp.
Theo hiệp hội Huyết áp cao Canada, chế độ ăn nhiều sữa, cụ thể bao gồm 3 sản phẩm sữa và khoảng 8 đến 10 khẩu phần trái cây và hoa quả sử dụng hàng ngày cho bệnh nhân cao huyết áp có thể làm giảm 8 đến 14 mmHg huyết áp tâm thu.
Tuy nhiên, các bác sĩ cũng khuyến cáo rằng những người bị cao huyết áp nên hạn chế sử dụng đường trong cuộc sống nên bệnh nhân cao huyết áp cần dùng sữa không đường để đảm bảo hiệu quả.
Chữa cao huyết áp bằng đậu nành
Sữa đậu nành được coi là một phương thuốc giúp hạ huyết áp do chứa stigmasterol, kali và magie. Đây đều là những chất giúp tăng cường đào thải muối thận qua đường tiết niệu, một trong những nguyên nhân chính khiến co mạch và tăng huyết áp.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên uống quá nhiều sữa đậu nành. Một ly mỗi ngày là vừa đủ để giúp điều hòa huyết áp và phòng tránh những bệnh về tim mạch.
Một số sản phẩm hỗ trợ điều trị cao huyết áp
Ngoài các thuốc Tân dược giúp điều trị huyết áp, hiện nay cũng có các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược cũng hỗ trợ tích cực trong việc duy trì và kiểm soát huyết áp. Sau đây chúng tôi sẽ giới thiệu tới độc giả một số sản phẩm hỗ trợ điều trị cao huyết áp đang thịnh hành.
Apharin – Cao hạ huyết áp từ thảo dược
Apharin là một sản phẩm hạ huyết áp dựa trên bài thuốc cổ truyền để lại do Công ty cổ phần Nesfaco chịu trách nhiệm sản xuất.
Với các thảo dược quý từ thiên nhiên như Hoa hòe, Hạ khô thảo, Trạch tả, Phục linh từ lâu đã được biết đến và sử dụng với công dụng thanh nhiệt giải độc cho cơ thể, duy trì và cải thiện huyết áp hiệu quả.
Apharin thích hợp sử dụng cho các đối tượng:
- Những người huyết áp cao hoặc có nguy cơ huyết áp cao.
- Bệnh nhân có nồng độ cholesterol trong máu cao.
- Bệnh nhân thành mạch không bền, có các mảng xơ vữa động mạch.
- Bệnh nhân đang điều trị bằng các thuốc tăng huyết áp khác cũng có thể sử dụng sản phẩm.
Liều sử dụng: Mỗi ngày sử dụng từ 2 đến 3 lần, mỗi lần uống 2 viên.
Viên uống ổn định huyết áp Thanh Áp Đan
Thanh Áp Đan là sản phẩm nguồn gốc Đông y, với sự kết hợp của các thảo dược thiên nhiên hỗ trợ tích cực cho nhưng trường hợp cao huyết áp hay có nguy cơ bị tăng huyết áp.
Các thành phần chính có trong Thanh Áp Đan: Xa tiền thảo, Hòe hoa, Tinh chất lá sen, Hạ khô thảo,… cùng các thảo dược khác.
Các thành phần trong Thanh Áp Đan giúp:
- Cải thiện và duy trì huyết áp ở ngưỡng ổn định.
- Loại bỏ các cholesterol xấu trong cơ thể, từ đó giảm thiểu nguy cơ hình thành xơ vữa động mạch.
- Dự phòng cho những trường hợp thừa cân, béo phì, có nguy cơ cao dẫn đến bệnh tăng huyết áp.
Hướng dẫn sử dụng: Mỗi ngày sử dụng 2 lần, mỗi lần uống từ 2 đến 3 viên. Lưu ý: Bệnh nhân uống thuốc vào lúc đói để các hoạt chất có thể hấp thu được hiệu quả nhất.
Định Áp Vương – hy vọng mới cho người cao huyết áp
Định Áp Vương là sản phẩm sản xuất bởi Công ty Dược phẩm Á Âu.
Các thành phần thảo dược có trong sản phẩm: Cao hoàng bá, Cao lá dâu tằm, Cao cần Tây, chiết xuất tỏi cùng các thảo dược khác.
Định Áp Vương có công dụng hạ lipid máu, giãn mạch, từ đó hỗ trợ hiệu quả cho những trường hợp xơ vữa động mạch, tăng huyết áp.
Cách sử dụng: Mỗi ngày sử dụng từ 2 đến 3 lần, mỗi lần uống 2 viên. Liệu trình có thể duy trì từ 2 đến 3 tháng để kiểm soát huyết áp được tốt nhất.
Hạ Áp Ích Nhân – phòng ngừa cao huyết áp
Hạ Áp Ích Nhân của Công ty Nam Dược hiện đang là sản phẩm hot trong việc hỗ trợ điều trị bệnh cao huyết áp.
Với các thành phần thảo dược như Địa long, Hạ khô thảo, Huyền sâm phối hợp có trong sản phẩm sẽ giúp kiểm soát và điều hòa huyết áp ổn định. Phòng ngừa các nguy cơ tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim hay tăng huyết áp quá mức cho bệnh nhân.
Cách sử dụng: Mỗi ngày sử dụng 2 lần, mỗi lần uống 2 viên.
Ích Áp Cao – ổn định huyết áp
Sản phẩm Ích Áp Cao đang khẳng định được vị trí của mình trong việc hỗ trợ bệnh nhân cao huyết áp.
Ích Áp Cao có các công dụng ưu việt như:
- Duy trì và kiểm soát được huyết áp ở mức ổn định.
- Loại trừ các lipid xấu, cholesterol xấu, từ đó ngăn ngừa nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch, hạn chế các biến chứng của cao huyết áp.
- Những trường hợp có nguy cơ cao huyết áp như người thừa cân, béo phì cũng có thể sử dụng sản phẩm.
